Y Bywgraffiadur Cymreig

ADAMS, DAVID (1845 - 1922), diwinydd annibyniaeth meddwl. Yn y cyfnod cyn ei ddydd ef ni phrofasai Cymru 'r chwyldro mewn diwinyddiaeth a gychwynnodd yn yr Almaen ac a dreiddiodd yn araf i Loegr. Efe oedd arloeswr y mudiad yng Nghymru, a deil ei gofiannydd, E. Keri Evans, 'y rhydd hanesydd diwinyddol y dyfodol iddo le amlwg, ac efallai'r amlycaf oll, yn natblygiad diwinyddiaeth Cymru yn niwedd y ganrif ddiweddaf.' Dwy agwedd amlwg ei
ANDREWS, JOSHUA (c.1708 - 1793), gweinidog gyda'r Bedyddwyr Nid yw hanes ei ddechreuadau'n hysbys; ond yn 1732 neu 1733 daeth yn aelod o eglwys Miles Harri ym Mhen-y-garn. Yn 1736 aeth i Academi Bryste; yr oedd yn un o chwech o Gymry yno - un arall oedd Caleb Evans. Dychwelodd i bregethu'n gynorthwyol ym Mhen-y-garn; a thua 1740 urddwyd ef yn gydweinidog â Miles Harri, a gofal neilltuol yr achos ym Mryn Buga arno; ond nid oedd ei ddoniau'n boblogaidd
teulu ARNOLD Llanthony, Llanfihangel Crucorney, Cyffredin a diolchwyd iddo (27 Mawrth 1678). Buwyd yn archwilio'r cyhuddiadau mewn pwyllgor yr oedd Syr John Trevor (1637 - 1717) yn gadeirydd iddo; gwnaeth y pwyllgor adroddiad llawn, a'r canlyniad fu chwalu cartref y Jesiwitiaid yn Cwm, Swydd Henffordd, a rhoi'r Brodyr David Lewis, Philip Evans, John Lloyd, ac eraill, i farwolaeth; cymerth Arnold ran amlwg yn y gweithrediadau hyn i gyd. Er ei fod yn
ASHBY, ARTHUR WILFRED (1886 - 1953), economegydd amaethyddol amaethyddiaeth llawr gwlad yng Nghymru (a'r Deyrnas Unedig i gyd o ran hynny) o'i thlodi o 1933 ymlaen. Cyfrannodd nifer fawr o erthyglau yn ei faes mewn lliaws o gylchgronau, ac mae ei lyfr (gydag Ifor L. Evans) yn 1943 The Agriculture of Wales and Monmouth, yn gyflawn o wybodaeth ar bynciau'r tir rhwng 1867 ac 1939. Cafodd radd M.A. er anrhydedd yn 1923 a thrwy archddyfarniad yn 1946 gan Brifysgol Rhydychen
BADDY, THOMAS (bu farw 1729), gweinidog Annibynnol, ac awdur hefyd am gynulleidfaoedd Wrecsam a'r Bala pan ddigwyddai i'r naill neu'r llall fod heb weinidog. Ei wraig oedd Anne, ferch Robert Salusbury, Galltfaenan (Palmer, The Older Nonconformity of Wrexham); daeth eu merch yn wraig i fasnachwr llwyddiannus yn Ninbych o'r enw Pugh, ac ar ei dir ef y codwyd capel Lôn Swan yn 1742. Yr oedd cynulleidfa Baddy (60 mewn nifer, meddai ystadegau John Evans yn 1715) yn
BARRINGTON, DAINES (1727/1728 - 1800), barnwr, hynafiaethydd, a naturiaethwr oedd yn awyddus am gael gweld ffrwyth yn dyfod o astudiaethau Evan Evans ('Ieuan Brydydd Hir') i lenyddiaeth gynnar Cymru; efe (a'r esgob Thomas Percy) fu'n foddion i ddyfod â gwaith Evan Evans i sylw Thomas Gray a Samuel Johnson (Cymm., 1951, 69). Ef hefyd oedd y cyntaf i gyhoeddi gwaith Syr John Wynn, The history of the Gwydir family; fe'i cyhoeddodd y tro cyntaf yn 1770, gyda nodiadau, a'r eiltro
BAUGH, ROBERT (1748? - 1832), gwneuthurwr mapiau, ysgythrwr, a cherddor Disgrifir ef 'o Landysilio,' eithr treuliodd flynyddoedd lawer yn Llanymynech, lle yr oedd yn glerc y plwyf. Cysylltir ei enw a map gweddol adnabyddus o Ogledd Cymru, sef un John Evans, Llwynygroes, Llanymynech, a gyhoeddwyd yn 1795, wedi ei ysgythru gan Baugh. Gwnaeth Baugh ei hunan fap o Sir Amwythig, 1809, a dyfarnwyd iddo fathodyn arian a 15 gini gan y Royal Society of Arts, Llundain, o'i
BENNETT, NICHOLAS (1823 - 1899), cerddor a hanesydd Alawon fy Ngwlad, wedi eu dewis a'u trefnu gan D. Emlyn Evans; yn y llyfr ceir darluniau a bywgraffiadau o delynorion a chantorion gyda'r tannau, a nodiadau eglurhaol ar y dull o ganu gyda'r tannau. Gadawodd ar ei ôl draethawd ar arfbeisiau tywysogion Cymreig gyda darluniau ohonynt. Diogelwyd rhai llythyron o'i eiddo yn NLW MS 584B; a gweler hefyd NLW MS 588C. Bu farw 18 Awst 1899, a chladdwyd ef ym
BEYNON, THOMAS (bu farw 1729), gweinidog Gweinidog cyntaf eglwys Annibynnol Brynberian (Nanhyfer) a chynulleidfaoedd eraill yn y cyffiniau. Ni wyddys pa bryd y ganwyd ef, ond yr oedd ganddo fab yn Academi Brynllywarch mor fore â 1696; dywedir mai yn 1690 y codwyd capel Brynberian. Ymddengys enw Beynon yn rhestr John Evans (1715); ychwanegir mai yn Rhydlogyn gerllaw Aberteifi y preswyliai, ac iddo farw ym Mehefin 1729. Yn D. M. Lewis
BEYNON, THOMAS (1744 - 1835), archddiacon Ceredigion, noddwr llenyddiaeth ac eisteddfodau Cymru . Ymddiddorodd yn iaith a llenyddiaeth Cymru, a chyflwynodd amryw feirdd a llenorion lyfrau iddo, yn bennaf oll Daniel Evans ('Daniel Ddu o Geredigion'). Y mae lle cryf i gredu mai teulu Fychaniaid Gelli Aur oedd ei noddwyr. Yn Llandeilo Fawr y bu ei gartref o 1770, ac yno y bu farw 1 Hydref 1835 a chladdwyd ef yno ar 8 Hydref.
BOWEN, EVAN RODERIC (1913 - 2001), gwleidydd Rhyddfrydol a chyfreithiwr . Gwasanaethodd Bowen yn y fyddin o 1940 hyd 1946 gan gyrraedd rheng capten. Bu'n gwasanaethu fel swyddog ar staff y Barnwr Adfocad-Cyffredinol. Etholwyd ef yn AS Rhyddfrydol dros sir Aberteifi yn etholiad cyffredinol Gorffennaf 1945 fel olynydd i Syr David Owen Evans (a oedd newydd farw), ac ailetholwyd ef yno mewn pum etholiad cyffredinol yn olynol, hyd nes y gorchfygwyd ef gan D. Elystan Morgan (Llafur) yn
BOWND, WILLIAM (fl. c. 1658), Bedyddiwr Arminaidd Trigai yn Garth Fawr ym mhlwyf Llandinam, Trefaldwyn, ond addolai gyda Bedyddwyr Arminaidd Maesyfed. Nid oes cofnod iddo dderbyn tâl am weinidogaethu ar ôl 1658. Dadleuodd yn gyhoeddus â'r Crynwyr Alexander Parker a John Moon yn Scurwy, fferm gerllaw Rhaeadr, Maesyfed (gweler HUGH EVANS, (bu farw 1656). Bu farw'n ieuanc a phriododd ei weddw a William Price, Bucknell. Gyda John Price, Maesygelli

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 876 for "ifor evans"